جَنًگَلگَریٍ سیٍوَند/جنگلهای سیوند

 

از سیوند کنونی که بسمت غرب پیش برویم به باغهای سیوند می رسیم پس از مقداری پیش روی در همه کوچه باغها به یک سراشیبی می رسیم پس از این سراشیبی به انبوه جنگلها می رسیم و پس از آن به رود سیوند برخورد می کنیم.

اگر از سیوند کنونی بسمت شمال برویم به جایی می رسیم که دیگر باغی وجود ندارد و همگی جنگلهای انبوه "اِسبیٍداءر/سفیدار"، "کَبوءد,/صنوبر" و چنار می رسیم این ناحیه از باغهای سیوند "ساءب دیٍواءنیٍ" نام دارد."ساءب دیٍواءنیٍ" در شمالی ترین نقطه از باغهای سیوند قرار دارد و تا بند سیوند و "پِرداء سیٍوَند/پل سیوند" ادامه پیدا می کند آنچه در مورد این ناحیه مشخص است آن است که از دیگر مناطق باغهای سیوند پست ترین می باشد و در واقع در بستر رود خانه قرار گرفته است.

در همه جای باغهای سیوند قسمت غربی باغها که بستر رود خانه است جنگل می باشد که این در ناحیه "ساءب دیٍواءنیٍ" بطور صد در صد بوده اگر چه در سالهای اخیر برخی از جنگلها بصورت پراکنده به باغ تبدیل شده است اما بازهم قسمت غالب جنگل می باشد. در گذشته در دو طرف رودخانه سیوند جنگل بوده است و با فاصله از رودخانه رفته رفته جنگل جای خود را به باغ می داده است.که امروزه متاسفانه یک طرف رودخانه بدلیل طغیان رود سیوند در سالهای اخیر در اثر تخریب پوشش جنگلی و بوته ای در بالادست رود سیوند ویران شده و اثری از آن تنها بصورت بسیار کم در حوالی امامزاده ابراهیم علیه السلام باز مانده است.

در محدوده باغهای سیوند سه "دوءس,/جوی بزرگ" به موازات رود سیوند قرار داشته که و جوی های کوچکتر با "اِشکَن" به "دوءس," متصل می شده اند و باغات و جنگلها را سیراب می ساخته اند. بزرگترین و مهمترین آنها در ابتدای باغها قرار داشته که این "دوءس," هنوز هم مورد استفاده قرار می گیرد. دیگری در شرق جنگلها و در بستر رودخانه برای سیراب کردن جنگلها، "دوءس," سوم در آنطرف رودخانه قرار داشته است که امروزه تنها همان "دوءس,: نخست پا برجای و باقی مانده است.

اصولا پیدایش جنگل پست بودن زمین یا به عبارت دیگر قرارگیری در بستر رودخانه بوده است زیرا در بستر رودخانه سطح آب بالاتر می باشد و درختان جنگلی بیشتر به آب نیازمندند چنانچه در جنوبی ترین بخش باغهای سیوندکه "قَمبَرقَمبَرُؤ" نام دارد و بر روی زمینی مرتفع واقع شده هیچ جنگلی مشاهده نمی شود و همگی درختان و باغهای میوه است.

جنگلهای تاریخی سیوند همواره در طول دست کم 3000 سال به عنوان یکی از مهمترین راههای در آمد مردم سیوند بوده و هست و همه مردم سیوند در طول این سالیان با جنگل و مسائل مربوط به آن سروکار داشته اند.پس از چند سال درختان جنگل قطع و چوب آن فروخته می شود اما دوباره از کنده آن نارون تازه روییده و چندین درخت از هر درخت می روید که به آن در زبان سیوندی "گُؤد," می گویند.

 جنگلهای تاریخی سیوند نیز همانند کوچه باغهای تارخی سیوند وضعیت مطلوبی ندارد بیرون آوردن ریشه و کنده درختان و صاف کردن زمین آن  همچنین فروش جنگلها به غیر سیوندی ها و غریبه ها و کسانی که به جنگل و باغ نه به عنوان یک منبع اقتصادی بلکه یک منبع تفریحی تنها می نگرند  و با تغییر کاربری و نهادن دیوار بلوکی و ساختن خانه درون باغ یا جنگل تاریخ و هویت چندهزارساله یک قوم را تخریب می کنند.

دیوار بلوکی زخمی است بسیار کاری و عمیق که بیم آن میرود دیوارهای چندهزار ساله و تاریخی را در عرض چند سال از پای درآورد و به کام مرگ بفرستد.

پس ما امروز میراٍ داران تمدنی کهنیم پس این تمدن و تاریخ چند هزار سال را پاس بدارم.

مجموعه گسترده باغهای سیوند شامل کوچه باغهای تاریخی سیوند قفلهای تاریخی که به نوعی صنایع دستی سیوند هم بشمار می آیند می تواند موقعیت توریستی و تاریخی را برای سیوند فراهم سازد.

********تلاش همگانی برای نگهداری ،پیشگیری از تخریب، و ثبت کوچه باغها و جنگلهای تاریخی سیوند در میراث تاریخی سیوند*********

 

در ادامه مطلب می توانید عکس های جنگلهای 3000ساله سیوند را ببینیدتوجه داشته باشید که عکس ها در اندازه های بزرگ می باشند و نمایش کامل آنها در وبلاگ میسر نمی باشد با ذخیره عکس ها در رایانه خود به تماشای عکس ها با اندازه کامل بپردازید.

چنانچه دوست دارید در مورد هر کدام از آثار باستانی سیوند گزارشی تهیه کنیم حتما نام اثر را برای ما بفرستید و ما را از نظرات و پیشنهادات خویش دریغ نفرمایید.

ادامه نوشته

کتابشناسی سیوندی3

پیشتر دوکتاب خارجی در مورد سیوندی را بطور جداگانه و چندین مقاله و کتاب خارجی را در مقاله ها آورده ایم اکنون به چند مرجع فارسی در مورد زبان سیوندی را معرفی می کنیم

 

*فرهنگ و زبان‌هاي باستاني واژه‌نامه ريشه شناسانه زبان سيوندي, / بهنام فاني سیوندی؛ به راهنمايي: محمودرضادستغيب‌بهشتي. 10+219 صفحه، كتابنامه پايان نامه (كارشناسي ارشد) -- دانشگاه شيراز، دانشکده تحصیلات تکمیلی

 

*مهاجرین کرمانی،مژگان،بررسی زبان  سیوندی از دیدگاه واج شناسی زایشی،به راهنمایی دکتر سید علی میر عمادی،کارشناسی ارشد زبان شناسی همگانی،دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی،1382

*رحیمی کازرونی نور محمد،گزارشی درباره زبان سیوندی،رساله پایان تحصیلی موسسه آسیایی دانشگاه شیراز،1356،80صفحه

*جمال زیانی ،زبان سیوندی،مجله دانشکده ادبیات شیراز،شماره5،صفحات 61-91

 

مقالات بالا در مورد زبان سیوندی نگاشته شده اند در مورد آداب و رسوم زندگی و...مردم سیوند نیز به مراجع زیر مراجعه کنید

 

*معتقدات و آداب ابرانی،ترجمه مهدی روشن ضمیر،تبریز موسسه تاریخ و فرهنگ ایران، دانشگاه تبریز،1375،ج2،ص260،باور مردم سیوند به تربت کربلا

*کتابشناسی توصیفی سیوند،شیراز،زیراکسی،1368

*آبهای مقدس ایران،شیراز،شرکت آب و فاضلاب شیراز،1379{انتشار1380}،صفحات 121-122،چاههای کوه الماس بری سیوند

همچنین رود سیوند 

*رسوب شناسی رودخانه سیوند،پایان نامه کارشناسی ارشد رسوب شناسی و سنگ رسوبی،دانشگاه شهید بهشتی،دانشکده علوم زمین،کورش بختیار قلعه تکی،براهنمایی دکتر میر رضا موسوی طسوج،خرداد1377

*ارزیابی فنی تاسیسات آبی باستانی روی رودخانه کر و سیوند فارس،پایان نامه کارشناسی ارشد مهندسی سازه های آبی،دانشگاه شیراز،معصومه زند،اسفند1383

*شبیه سازی و بهینه سازی مصرف آب در حوزه آبریز زودخانه های کر و سیوند،رساله دکتری در رشته مهندسی آبیاری،دانشگاه شیراز،بهروز ابول پور،اسفند1383

 

مقالات زیر نیز به زبان انگلیسی در مورد سیوند می باشد.

 

THE DETERMINATION OF DIMETHOATE INSECTICIDE RESIDUES UPON THE CUCUMBER PRODUCT (FARS PROVINCE)

 KOR RIVER, SIVAND RIVER, KORSIVAND RIVER

SHAYEGHI MANSOUREH,HOSSEINI MASOUMEH,ABTAHI MOHAMMAD

 

 COST-BENEFIT ANALYSIS OF WATER TRANSFER OF SIVAND DAM

ر,خاءنِی سیٍوَند/رود سیوند

سرچشمه این رود را قاضیان قصر یعقوب،دهکده ای حدود 30کیلومتری شمال غربی جلگه پاسارگاد می باشد که پس از طی مسافتی از راه به آب رودخانه لاسور و یک شاخه دیگر از آب قشلاق پیوسته و جمعا تشکیل رودخانه سیوند را می دهند.

اما بر اعتقاد برخی سرچشمه این رود بسیار بالاتر از این مکان بوده و کوههای خسرو شیرین اقلید یا دریاچه کافتر در سرحد چهار دانگه را منشا و سر چشمه رود می دانند.

رود سیوند پس از سیراب ساختن زمینهای روستاهای در راه خود در پایان در نزدیکی پل خان به رود کر می ریزد.

نام رود سیوند در نوشته های ابن بلخی (قرن پنجم)،استخری،مقدسی،ابن بلخی،مستوفی،حافظ برو،یاقوت حموی آمده است.

در غرب سیوند کنونی در کنار بستر رود سیوند بقایای ویران شده یک بند به چشم می خورد که در گذشته جهت استفاده نمودن ازآب این رود برای آبیاری باغات و مزارع این ناحیه بنا گردیده است واکنون ویرانه های آن به صورت چند ستون در میان رود باقی مانده است.

در شمال رود سیوند "اَلماءس بُریٍ/آثار سیوند" قرار دارد که در زمان هخامنشیان  از سنگهای این کوه برای ساخت در تخت جمشد استفاده گردیده است به گونه ای که قطعات بزرگ سنگ را پس از جداکردن از کوه آن را به پایین پرت نموده و سپس با چوب و ارابه به کنار رود سیوند که چندان مسافتی هم با آن ندارد آورده و همانگونه که سنگهای عظیم  اهرام مصر را از آن سوی نیل توسط قایقهای مخصوص و چوبهای به سوی دیگر می برده اند سنگها را نیز با قرار نهادن بر روی این رود به تخت جمشید می برده اند.

رود سیوند یکی از مقدس ترین وسپنتاترین رودهای ایران در نزد پارسیان بوده است  چونانکه  مهمترین آثار پیش از اسلام ایران با این رود در ارتباط اند.

برای نمونه آب مورد نیاز تخت جمشید از این رود تامین می شده است و در نزدیکی نقش رستم بندی بوده که بخشی از آب رود را به درون کاخ هدایت می نموده است و نیز بیشه زارهای روبروی تخت جمشید از رود سیوند پدیدار می گشته است.

رود سیوند از میان شهر تاریخی استخر می گذشته و آب مورد نیاز این شهر از این رود تامین می شده است.

جلگه باستانی پاسارگاد نیز در کناره این رود پدیدار آمده بوده است ودر واقع عامل پیدایش پاسارگاد در این مکان رود سیوند بوده است.

بر روی این رود از دیرباز بندها و سدهای بسیار در جلگه پاسارگاد،تنگه بلاغی،سیوند و ....احداث شده است و برخی نیز بر این باورند که وجه تسمیه سیوند نیز همین رود بوده است به طوری که سی بند بزرگ در روی این رود قرار داشته است.

رود سیوند وزایش و برکتی که بوسیله سیراب نمودن کشتزارها و باغهای سیوند برای سیوندیان داشته هماره بخشی از زندگی مردم سیوند بوده و در باورها و آیین های خویش بر سان اسطوره ای سترگ و نماد باروری و روزی خداوندگار برای مردم سیوند بوده است.

توجه داشته باشید که آب رودخانه در چند کیلومتری شمال سیوند ("کاءن,ساءر/سرچشمه")  بدلیل چشمه هایی که در این محدوده بدلیل سنگریزه ای بودن آن وجود دارد چند برابر می شود ودر دو سه کیلومتری جنوب سیوند آب رود خانه بسیار کاهش  می یابد که در افسانه های سیوندی آمده است که در زیر این رود  رود دیگری در جریان است که تنها ازان سیوندیان است و خداوند این نعمت را تنها برای سیوندیان ارزانی داشته است.

همچنین در بستر رودخانه در محدوده سیوند امامزاده ای بنام ابراهیم علیه السلام وجود دارد با اینکه رود سیوند همه ساله بارها در زمستان طغیان کرده اما به این امامزاده آسیبی نرسانده است مردم سیوند بر این باورند کهزمینه پیدایش این امامزاده همین بوده و آب با توجه به آنکه بارها دور تا دور امامزاده را فراگرفته اما هیچگاه به آن آسیبی نمی رساند و می گویند که این امامزاده در گذشته ناشناخته بوده و  نرفتن آب در این مکان زمینه سازز پیدایش این امامزاده گردیده است این موضوع در چندسال اخیر به هنگام طغیان رود سیوند نیز دیده شده است.

رود سیوند همانند کوچه باغهای تاریخی سیوند که در کنار آن قرار دارد در سالهای اخیر وضع مناسب و چندانی نداشته است و توسط عوامل انسانی تخریبهای بسیار به زیست بوم آن وارد گردیده است

مهمترین عوامل تهدید کننده رود سیوند را می توان به زیر اشاره نمود.

1-برداشت ماسه از کف رود سیوند که تردد بیش از حد لودر و کمپرسی و حتی تراکتور به رود و کوچه باغهای سیوند از یک سو  تخرب حیات و بستر رودخانه از سوی دیگر را به دنبال دارد.

2-ساخت راه جدید شیراز_اصفهان و ورود غریبه ها به ویژه مرودشت و روستاهای اطراف آن به رودخانه و رهاسازی زباله و موادپلاستیکی غیرقابل تجزیه در رودخانه و اطراف آن

3-ورود پساب ناشی از زمینهای کنار رودخانه که بدلیل استفاده بیش از حد آفت کش و علف کش و دیگر سموم در ایران سبب آلودگی آب و اثرات بسیار بد بر روی آبزیان رودخانه می گردد.

4-متاسفانه در چند روز اخیر در اقدامی شگفت انگیز اداره راه جهت تعویض آسفالت جاده جدید شیراز اصفهان با تراشیدن آسفالت کهنه که عملا هیچ خاصیتی ندارد آن را در کنار رود سیوند به بهانه آسفالت جاده ای که از کوچه باغهای سیوند جاده قدیم را به جاده جدید منتقل می کند ریخته است. توجه داشته باشید که این آسفالت خاصیت چسبندگی خود را از دست داده و هم از نظر تخریب کوچه باغها و هم از نظر تخریب رودخانه کاری غمناک است که نشاندهنده عدم توجه کارکنان اداره راه و عدم شعور و درک این کارکنان و همچنین بی مسئولیتی شورای سیوند می دهد.از آنجاد که قیر ماده ای نفتی است و اثرات بسیاری بر روی آبزیان درون رود بدلیل ورود آسفالت به رودخانه به خصوص در هنگام بارندگی می گذارد.

 عکس ها ی رودسیوند را می توانید در ادامه مطلب ببینید.توجه داشته باشید که عکس ها در اندازه های بزرگ می باشند و نمایش کامل آنها در وبلاگ میسر نمی باشد با ذخیره عکس ها در رایانه خود به تماشای عکس ها با اندازه کامل بپردازید.

چنانچه دوست دارید در مورد هر کدام از آثار باستانی و طبیعی سیوند گزارشی تهیه کنیم حتما نام اثر را برای ما بفرستید و با نوشتن نظرات خود ما را در بهبود وبلاگ یاری فرمایید.

 

ادامه نوشته

پرد-آ(پردا) هخامنشی سیوند دیوان گنا

 پرد-آ(پردا) هخامنشی سیوند دیوان گنا

پل هخامنشی سیوند در آثار ملی ثبت گردید

(fa) قدمت این پل که به زمان هخامنشیان بر می گردد و بارها در زمان ساسانی و صفوی تعمیر شده است

(siy)ای پرد اینه دوره ی هخامنشی گرن که چن واله تو دوره ی ساسانی و صفوی .......گنیان.

 

(fa) . پل سیوند بر روی رود سیوند در زمان هخامنشیان بنا شده و راه شاهی از روی این پل عبور می کرده است

(siy)پرد-ا سیوند سر ره خانه ی سیوند تو دوره ی هخامنشی گر ساخته گنه یان که رءشهئی ازسرش رد مه نیان.

 

(fa) پل سیوند تا 80سال پیش مورداستفاده بوده اما هم اکنون دهانه های پل فرو ریخته است

(siy)پرد-ا سیوند تا 80سال وراز ای  اوینیش استفاده شا مه کردان آما هاره  ....تمبیان.

(fa) این پل از سنگ با ملاط  گل و آهک ساخته شده است .که از 2500سال پیش تاکنون در مقابل سیلهای رود سیوند مقاوم بوده است.

(siy)ای پرد و ا ورد با ملاط شل و آآک ساخته گنه یان.ا 2500 ورازای تا هاره جلو سیل گر ره خانه سیوند ویسکیان.

 

(fa) این پل متاسفانه امروزه مورد بی توجهی ودر معرض تخریب و ریزش قرارگرفته است.

 (siy)ای پرد هاره داره متمبیه و تو خطر ور چیین قرارش گورتان.

عکس های این بخش را در ادامه مطلب ببینیدتوجه داشته باشید که عکسهای این وبلاگ در اندازه بزرگ می باشند و امکان دیدن کامل عکس در وبلاگ نیست با ذخیره(save)تصاویر در سیستم خود به تصویر کامل بنگرید

ادامه نوشته