بند و سد سازی بر روی رودخانه سی بند
سدسازی روی رودخانه سیوند پیشینه تاریخی دارد. رودخانه سیوند از کوههای شمال دهو و خسرو شیرین و قصر یعقوب سرچشمه می گیرد و 200 کیلومتر تا رودخانه کر ادامه دارد. منابع آب رودخانه سیوند چشمه سارها و زه آبها هستند که پس از ریزش به رودخانه بیشتر در کف رودخانه فرو می روند. آبرفتی کف رودخانه آنقدر زیاد است که گاهی رودخانه بعلت فرورفت آب برای چند کیلومتر خشک می شود و دوباره در پایین دست زاینده می شود. نیاکان ما آگاهی کامل از امکانات این رودخانه داشته اند و شمار زیادی آب بند و پل روی آن احداث کرده بودند که آثار آنها هنوز مانده است. نوع طراحی آب بندهایی که از زمان هخامنشیان روی این رودخانه ساخته شده بوده نمایانگر دانش زمین شناسی، مهندسی هیدرولیک و مهندسی ساختمان ما ایرانیان در آن زمان بوده است. بیشتر بندها با دانش اینکه بستر رودخانه آب را نگه نمی دارد، و اینکه بلندای زیاد آب می تواند به کشتزارها و آبادی های پیرامون آسیب برساند، کوتاه و فقط برای تقسیم آب یا حق آبه ها در بهار و تابستان طراحی شده بوده اند، که نشان می دهد دانش و شعور نیاکان ما چقدر زیاد بوده است. هنوز این حق آبه ها وجود دارند و جزوی از سند مالکیت زمینهای این منطقه هستند بند مادآباد رودخانه سیوند که از زمان هخامنشیان هنوز پابرجاست، نماد دانش و تکنولوژی و خِرَد ایرانی است..
. در زمان هخامنشیان آب سیوند کشتزارهای منطقه و تاکستان های پیرامون را آبیاری می کرد..
نیاکان ما در زمان هخامنشیان از ساختار زمین شناسی این منطقه بخوبی آگاه بوده اند و به همین دلیل فقط به ساختن بند های کوتاه برای تقسیم آب میان روستاها و کشاورزان بسنده کرده بودند.
چنانچه بر اساس نظریه ای نام سیوند هم از همین جهت پیدایش یافته است که سیوند شاید در آغاز نام بندی در این منطقه یا از جهت تعداد سی بند بر روی رودخانه این نام به آبادی کنار رودخانه یعنی سیوند اطلاق شده است.
. از آنجا که آب رودخانه سیوند از چشمه سارها تامین می شود و در امتداد مسیر آن هم چشمه های زیادی در دل کوه وجود داشته، گستره تنگ چشمه (بلاغی) یکی از شناخته شده ترین و کهن ترین کانون های فرهنگ ایران باستان و تمدن بشری در کشور ماست که آثاری از هفت هزار سال پیش تا یورش تازیان در آن نهفته است در کناره رود سیوند قرار دارد. افزون بر آن، تنگ چشمه منطقه رفت و آمد ارتش هخامنشی بوده و جاده ای برای جابجایی سپاهیان در آنجا احداث شده که جزو افتخارات ایران و یک میراث جهانی بشمار می رود. اگر با دقت به دیواره های مسیر رودخانه در تنگ چشمه نگاه کنید، آثار تیشه سنگکاران را می بینید که احتمالا برای ایجاد آبروها و راهروها سنگهای کوه را تراشیده بودند.
تاریخ تمدن در کناره رود سیوندبه هزاران سال پیش از دوران هخامنشی می رسد و آثار کارگاههای دوران های نوسنگی، آهن و سفالگری در آنجا نمایان است که نشانه های یکی از کهن ترین کانونهای تمدن بشری است. اثبات وجود این آثار، افزون بر حضور کاوشگران ایرانی و خارجی در گذشته، جای پای قاچاقچیان آثار باستانی است که در سراسر منطقه دیده می شود.
در امتداد رودخانه سیوند بندها و آبگیرهای زیادی از منطقه پاسارگاد و بلاغی گرفته تا سیوند و استخر و مادآباد وجود داشته یکی از این بندها بندی بوده است که آب رود سیوند را به دربار هخامنشی و تخت جمشید هدایت می کرده است و آب مورد نیاز کاخ تخت جمشید را تامین می کرده است.که برخی تعداد این بند ها را سی بند برمی شمارند. که هم اکنون هم این بند ها کم و بیش دیده می شوند که هم اکنون مهمترین و بزرگترین بندهای سنتی بند سیوند است که باغهای تاریخی سیوند را آبیاری می کند این بند بر روی رودسیوند و در منطقه سربند سیوند در کناره قلعه دختر سیوند و پل گچی سیوند قرار دارد که در سالهای اخیر بند و آبنمای جدید در جای آن بنا شده است.
عکس های بند سیوند پل گچی سیوند ،قلعه دختر سیوند و رود خانه سیوند را می توانید در ادامه مطلب ببینید توجه داشته باشید که عکس ها در اندازه بزرگ است با ذخیره عکس ها در سیستم خود به تماشای عکس ها بنگرید.