درس26 تغییر شکل برخی واژگان سیوندی در جاهای مختلف

در زبان سیوندی گاه برخی از واژگان در جاهای گوناگون بصورت دیگری بکار می روند که هیچ قاعده ای در مورد بکارگیری وجود ندارد وتنها براساس شنیدن می توان فهمید که در هر جا از چه کلمه ای استفاده کرد.مثلا واژه "جا"را در سیوندی در نظر بگیرید.

یوردشا اینگانن:yordesha inganen   (جایشان اینجاست)     جا:yord       

گلیت نوئره:golit nowere  (به جایی از تو نخورد)               جا:gol

یاتا بناش:yata ben(w)ash  (جایت را بینداز)                    جا:ya

اینگا برشین:i(n)ga bershin  (اینجا بنشین)                       جا:ga

کنگا کت:konga kat  (کجا افتاد)

کآ بجکی:ka(w)a bejeki  (کجا بدوم (بگریزم))                

هرگلی مگاتا بشیکه :har goli megata besheike (هرجا میخواهید بروید)

یوردما نمگنه:yordema namegene (جایمان نمیشود)

اونگا پسینن:u(w)nga pasinen (آنجا عصر است)

یا به یا که:ya be ya ke (جا به جا کن)

درس28

 

درس28

واژگان زبان سیوندی نزدیکی بسیار با زبان پهلوی دارند وبرخلاف فارسی امروز "و" به "ب" تبدیل نگشته است.مانند زیر:

 

بهتر

وه تر:vahtar

بره

وره:vare

بیست

ویس:vis

بس/کافی

وس:vas

بیشتر

ویشتر:vishtar

بر

ور:var

بهترین

وه ترین:vahtarin

بهار

واهار:vahar

برف

ورف:varf

باران

واران:vara(n)

برگ

ولگ:valg

باز

واز:vaz

بید

وی:vi

بهانه

وانه:vane

 

آموزش زبان سیوندی-درس23- عدم راهیافت واژگان عربی در سیوندی برخلاف فارسی –

 

درس23

یکی از ویژگی های زبان سیوندی عدم اختلاط وآمیزش با عربی است وهمواره از واژگان پارسی وکهن استفاده و واژگان عربی برخلاف فارسی معاصر هیچ گاه در سیوندی جایگزین واژگان ایرانی نگشته است نمونه های زیر چنین ویژگی را نشان می دهد. یعنی واژگان ستون راست هیچگاه در سیوندی جایگزین واژگان ستون چپ نمی شوند.

 

عربی

پهلوی وسیوندی

داخل

تو

وسط

میان

لباس

رخت

حرف

گپ

اسم

نام

ختم

پرسه

عصر

پسین

وضو

دست نماز

مناره

گلدسته

قصه

متل

 

 

 

درس 22-مونث و مذکر در زبان سیوندی :نیرا و مایه تو زوآن سیوندی

مونث و مذکر در زبان سیوندی :نیرا و مایه تو زوآن سیوندی

(siy)ایه بآت تو زوآن سیوندی نامیا بکار بگری ایه نام نیرا به -i وایه نام مایه به å-را مرانی پشت نام ایمانه ی

zhen-å u (ژنا او) pil_i siya(پیل ی سیه)

همنه دامن ه ولگه:

Det_ å dadiyam(دتا ددیام)

te kor_i ke handi (ته کر ی کی هندی)

 

(fa)در زبان سیوندی در توالی مضاف و مضاف الیه ادات اضافه با توجه به جنس مضاف متفاوت است. å_(مونث)  _i(مذکر) مانند zhen-å u(زن او) pil_i siya(پول سیاه(خرد)) یا مثالهای زیر:

Det_ å dadiyam(دختر خواهرم)

te kor_i ke handi (تو پسر کیستی)

سیوندیا سیوندی گپ ویندیکه

 

هاره موچی ا آدمگر الکی که خیلی ادآشا منه سیوندی مزانونه سیوندی که ماشا گپ ویندونه هرچی کلمه ی قریبانه مرانونه تو سیوندی ادعاشا رم منه خیلی مزانونه سیوندیم همیشا خرابشا کرشانه شیان. سیوندی گپ ویندین هنر نوند سیوندیا سیوندی گپ دین هنرن.هاره هرگلی ا دنیا که بشی زوآن فیشا را نیا مدارونه ونملونه کلمه گر قریبا بیه تو ژوآنشا آما همه سیوندی گر منازیمه به فیما که کلمه گر قریبه مرانونیمه تو سیوندی.ایه همی مانه بشیمه جلو تا چن سال ه دیه سیوندیم نریمه هموش گنیان قریبه.بیمه هموها کمک کریمه سیوندیا نیا داریمه همومانه دوئا باما ا2500سال ورازی نیاشادردان همه ایالگر کورشیمه با فین کورش توگئانما زنده گنه.وسیوندیا سیوندی گپ ویندیمه.

کمک کریکه به همه وگپگر خاش و ولتارا بری همه بیکینکه تا هموما سیوندیا سیوندی گپ ویندیمه

آموزش زبان سیوندی-درس19-جمع بستن در زبان سیوندی

آموزش زبان سیوندی-درس19-جمع بستن در زبان سیوندی

 در زبان سیوندی برای جمع بستن واژگان واسامی از پسوند "گر:gar"وافزودن آن به واژه پدید می آید.بعبارت دیگر:

مفرد +گر=جمع

برای نمونه:

سیوندی+گر=سیوندی گر(سیوندی ها)

کمچیلو+گر=کمچیلوگر(قاشق ها)

پرد+گر=پردگر(پل ها)

این نمونه جمع کردن همانند فارسی جزیی از برخی واژگان گردیده وکلمه مفرد دیگری را بوجود آورده است.یعنی:

مفرد+گر=واژه مفردی تازه

برای نمونه:

سید+گر=سیدگرseidgar(سیدون.روستایی در نزدیکی سیوند

شباهت سیوندی با گیلکی ومازندرانی

سیوندی به همراه "گیلکی" "مازندرانی" " کردی کرمانجی" "کردی سورانی" "زازا-گورانی"  "بلوچی" "تالشی"جز زبانهای ایرانی شمال غربی محسوب می شوند به شباهت سیوندی با گیلکی توجه کنید

  persian            Gilaki            Sivandi           English   

 Dim                dim                   face                  صورت

Purd               perd               bridge                 پل         

Nesä              nesä             shadow                 سایه

Boshu             Beshe                  go                  برو

 zhena             zhe             Woman                 زن

Esare             Esare                 Star                ستاره

 

 

خط و الفبای سیوندی

 سیوندی همانند ایران باستان مصوتهای بیشتری از فارسی امروزی دارد و صامتهای سیوندی با فارسی امروز متفاوت می باشد و خط امروزی فارسی  نمی تواند همه مصوتها وصامتهای سیوندی را بیان نماید زبان سیوندی تا 80 سال پیش از خط میخی بهره می برده امیدواریم تا دو سه ماه آینده بتوانیم با خط میخی سیوندی در این وبلاگ استفاده کنیم اما م اکنون با همان خط فارسی وتغییراتی در آن تلاش کرده ایم همه صامت ها و مصوتها را در آن بگنجانیم در آینده ممکن است علامت برخی آواها تغییر کند اما مصوتها وصامتها در سیوندی همین می باشد. گنجینه واژگان که اکنون به وبلاگ افزوده گردیده بر اساس چنین آوا نویسی تنظیم شده است.

همچنین در زبان سیوندی دو نوع ق وجود داردیکی واج انسدادی ملازی(نشانه الفباییqبر روی آن یک نقطه) و دیگری واج سایشی نرمکامی(نشانه الفباییq) تا کنون بیش از دویست واژه سیوندی که این دو واج در آن باشد گرد آوری شده که در آینده نزدیک تفکیک ودر اختیار شما قرار خواهد گرفت.

اکنون گنجینه واژگان سیوندی وبلاگ بر این اساس تنظیم شده و بزودی واژگان دیگری نیز به آن افزوده می گردد.

 

 

مصوتها

 

آء اء

(نشانه الفبایی aبر روی آن یک خط راست )

آ در سیوندی برخلاف فارسی معاصر  همانند ایران باستان تلفظ می گردد بدین صورت کهکشیده تر از آ ا امروز فارسی همنند ا عربی در "شاعر" که برای تمایز آ سیوندی از آ فارسی به آن ء افزوده گردیده اصولا ء در سیوندی به معنای کشیدگی مصوت است

اآء

این مصوت در فارسی وجود ندارد و بدین صورت است "آ کوتاه+wبسیار کوتاه+آ بلندو کشیده) این مصوت در میانه واژه یا در آخر آن می آید.

مانند:

باآء:پدر

ژاآءل:جوان

اَ  ـَ

(نشانه الفبایی:a)

همانند اَ  ـَ  در فارسی

 

؛

اَ ـَ تکیه دار یا شاید( ـَ+ه بسیار ناملوس و کوتاه)

این مصوت در میانه واژگان یا آخر آنها پدیدار می گردد.

 

اِ   ـِ

(نشانه الفباییe)

همانند اِ ـِ در فارسی

,

اِ   ـِ تکیه دار و یا شاید(ـِ+هبسیار ناملموس و کوتاه)

این مصوت در میانه واژگان یا آخر آنها پدیدار می گردد.

 

اُ   ـُ

(نشانه الفبایی o)

همانند اُ در فارسی امروز

 

ٌ

اُ   ـُ تکیه دار ویا شاید(ـُ+ه بسیار کوتاه و ناملموس)

 

ایٍ    یٍ

(نشانه الفباییi)

 ای کوتاه همانند کسره عربی

این مصوت در میانه واژگان وبیشتر در آخر واژگان سیوندی قرار می گیرد.

 

ایء  یء

(نشانه الفباییiبر روی آن یک خط کشیده صاف)

ای بلند،

یٍ ـیء

این مصوت مرکب به نظر می رسد از ادغام دو مصوت "ای کوتاه+ای بلند" تشکیل شده باشد

مانند:

لیٍ ـیء:رختخواب

 

اوٍ  وٍ

(نشانه الفباییu)

او کوتاه  

 

اوء  وء

(نشانه الفباییuبر روی آن یک خط راست)

او بلند

 

وٍـوء

این مصوت مرکب از دو مصوت زیر تشکیل یافته است که بیشتر در آخر واژه های سیوندی پیدا می شود.

"او کوتاه+او بلند"

مانند:

نوٍـوء:نو،تازه

 

صامت ها

 

بـ  ب

(نشانه الفباییb)

پـ  پ

(نشانه الفباییp)

تـ  ت

(نشانه الفباییt)

جـ  ج

(نشانه الفباییjبر روی آن یک علامت فلش رو به پایین)

چـ  چ

(نشانه الفباییcبر روی آن یک علامت فلش رو به پایین)

خـ خ

(نشانه الفباییx)

د

(نشانه الفباییd)

ذ

(نشانه الفبایی زیکمای کوچک)

ر

(نشانه الفباییr)

رٍ

(نشانه الفبایی r در زیر آن یک نقطه)

این صامت همانند مصوت تلفظ می شود به طوری که هنگام تلفظ دهان باز می ماند ویا به عبارتی آرام تر از ر تلفظ می گردد.که بیشتر در آخر کلمات واقع می گردد.

مانند:

گَرٍ:ها،علامت جمع در زبان سیوندی

 

ز

(نشانه الفباییz)

ژ

(نشانه الفباییzبر روی آن یک فلش رو به پایین)

سـ  س

(نشانه الفباییs)

شـ  ش

(نشانه الفباییsبر روی آن یک فلش رو به پایین)

فـ  ف

(نشانه الفباییf)

 

قـً قً

قـ ق

در زبان سیوندی دو نوع ق وجود داردیکی واج انسدادی ملازی(نشانه الفباییqبر روی آن یک نقطه) و دیگری واج سایشی نرمکامی(نشانه الفباییq) تا کنون بیش از دویست واژه سیوندی که این دو واج در آن باشد گرد آوری شده که در آینده نزدیک تفکیک ودر اختیار شما قرار خواهد گرفت.

کـ  ک

(نشانه الفباییk)

گـ  گ

(نشانه الفباییg)

لـ  ل

(نشانه الفباییl)

مـ  م

(نشانه الفباییm)

نـً  نً

(نشانه الفباییn بر روی آن یک نقطه)

این صامت در فارسی امروز از بین رفته است.

ن + یک غنه ای نرمکامی

مانند:

پَنً:پنج

 

نـ  ن

(نشانه الفباییn)

و

(نشانه الفباییv)

ؤ

(نشانه الفباییw)

توجه داشته باشید که این صامت با    و تفاوت دارد وهمانندw انگلیسی تلفظ می گردد w در سیوندی از نظر واج شناختی بر خلاف فارسی موقعیت جداگانه ای دارد.

هـ  ه

(نشانه الفباییh)

یـ  ی

(نشانه الفباییy)

ئـ ئ

این یک صامت چاکنایی است که در آغاز کلمه قرار نمی گیر و در میانه واژه تلفظ می گردد.

مانند:

نَئریٍ:نداری

عدم سره نویسی وشکسته نویسی در زبان سیوندی

 

در زبان سیوندی برخلاف فارسی معاصر وعامیانه که "ا" به "و" تبدیل می شود هیچ گاه شکسته نویسی وجود ندارد و"ا" به "و" تبدیل نمی شود. و لهجه حاکم بر سیوندی دری است.برای نمونه

فارسی عامیانه(نادرست)

سیوندی(درست)

خیابون

خیابان

تهرون

تهران

میدون

میدان

زعفرون

زعفران

گرون

گران

این قاعده در سیوندی آنچنان حاکم شده که بر روی برخی واژگان هم تاثیر نهاده است.برای مثال

کازرون

کازران:kazeran