غار  آقا تپه سیوند یا غار ممتاز در یال جنوب غربی تاقدیس کوه آقا تپه سیوند  و در موقعیت :681398   ,Y:  3319859      ,Xاز لحاظ زمین شناسی در زون زاگرس و از لحاظ چینه شناسی در زون زاگرس چین خورده  قرار دارد. غار در تاقدیس سیوند با روند شمال غربی جنوب شرقی قرار دارد .

 

نوع غار : کشف شده
نام (های) غار : ممتاز ،آقا تپه
معنی نام (وجه تسمیه) : ممتاز نام فردی است که غار فوق را کشف کرده است، آقا تپه نام کوه است
 29˚ 59' 46.51" : (N)  عرض جغرافیایی دهانه غار
 52˚ 52' 50" : (E)  طول جغرافیایی دهانه غار
ارتفاع دهانه اصلی از سطح دریا : 1750 متر
استان : فارس
نزدیکترین شهر : سیوند
نشانی محل غار : سیوند،جنوبی ترین کوه در رشته کوههای غربی سیوند
طول غار : 200 متر
عمق غار : 50 متر
جانداران داخل غار : خیر
اطلاعات، داستانها و افسانه های اهالی در مورد غار : -
کشفیات درون غار (اشیاء یا ابزار تاریخی، استخوان انسان یا جانور، ...) : -

 

اطلاعاتی در مورد غار ممتاز :غار ممتاز در ۴۰ کیلومتری شمال شرقی شیراز و در نزدیکی نقش رستم قرار دارد.
مسیر حرکت : مسیر نخست از روستای حاجی آباد مسیر دوم از سیوند از چاه سیاه و لیرک

نوع غار : اهکی( اثر نفوذ اب های اسیدی در لایه های اهکی ) - فرسایش اب (دریاچه ای)و این غار فعال می باشد .



 در پشت جنوب غربی سیوند كوهي وجود دارد به نام آقا تپه  در سمت غرب کوه چشمه بنام قلعه نرگسی وجود دارد که در تمام فصول سال آب دارد.

 


در این غار : استالاکتیت و استالاکمیت های (چکیده و چکنده) بسیاری وجود دارد.مون میلک هم مشاهده می شود.                             

 


 

موقعیت غار آقا تپه در نقشه 1:250000 زمین شناسی

 

 

در این تاقدیس سنگهای آهکی سازند داریان قرار داشته که سنگ میزبان غار نیز می باشد. در روی این سازند در دور تا دور تاقدیس مذکور سازند کژدمی با لیتولوژی تناوب شیل و مارن رخنمون  یافته است.در غرب این تاقدیس عملکرد یک گسل معکوس باعث حذف قسمت هایی از سازند داریان و رخنمون یافتن سازند آهکی سروک در مجاورت سازند های داریان و کژدمی گردیده است.حساسیت به فرسایش سازند مارنی شیلی کژدمی و مقاوم بودن سازندهای آهکی داریان و سروک باعث تشکیل ساختار زین اسبی (گردنه ) شده است . در سازند آهکی داریان (سنگ میزبان غار ممتاز) شواهد انحلال سطحی نظیر انواع کارن (karren ) دیده می شود.همچنین حداقل دو دسته درزه هم یوغ Coungugate) ) در آنها دیده شده که جهت عمومی این درزه ها بیانگر این مطلب است که نیروهای بوجودآورنده این درزه ها عمود بر محور چین خوردگی عمل کرده است این مطلب بیانگر ارتباط درزه های بوجود آمده با چین خوردگی است. گسل مذکور دارای شواهد  فعالیت عهد حاضر نمی باشد و غالب شکستگی هایی که احتمال دارند در ارتباط با گسلش بوجود آمده باشد،جوش خورده بود و کاملاً توسط کلسیت پر شده است. در سازند داریان قطعات دو کفه ای و خرده های شکم پایان و میکرو فسیل های روزن بران از جمله Orbitolina مشاهده می گردد که سن آپتین – آلبین (کرتاسه تحتانی حدود110-95میلیون سال پیش) را نشان می دهد .

 

 

کشیدگی غار بیانگر توسعه غار در امتداد شکستگی است وبه نوعی (Stractural Contrded ) بوده است . این غار از نوع غارهای ایزوله (Isolated cave ) می باشد و اظهار نظر قطعی در رابطه با نحوه تشکیل غار نیاز به بررسی های بیشتر دارد.

مجموع طول نقشه برداری شده 137مترو متوسط وزنی جهت حرکت در غار نیز 208درجه و متوسط شیب  متوسط غار 22 درجه می باشد  . بطور کلی پیمایش غار نیاز به ابزار فنی فرود و صعود نداشته و تنها دسترسی  به دهانه غار نیازمند صعود حدود 5-4 متری است که جهت افراد مبتدی بهتر است برای ایمنی بیشتر کارگاه حمایت تشکیل گردد.

 

 

در غار مذکور انواع Flowstone , Stalagmite,Stalagmite,Column مشاهده می شود.در برخی قسمتها نیز Helectite,Antoditeیا Frostwork   تشخیص داده شد.بالا بودن رطوبت و وجود رسوبات دانه ریز باعث شده که غار در بسیاری مواقع گلی و لغزنده باشد. این غار دارای یک حوضچه آب بوده که از آب آن جهت تجزیه شیمیایی نمونه برداری گردید.

 

 

 

دهانه غار ممتاز در مرکز تصویر دیده میشود

نکته قابل توجه این است که این غار از نظر جریان هوا محدودیت داشته  ودر برخی نقاط آن امکان تردد و یا توقف تعداد زیاد افراد وجود نداشته و یا حداقل بایستی از نظر میزان بالا بودن CO2بوسیله تست فندک و سایر روش ها کنترل گردد.

 

 

 

 

 

 

 

 

منبع عکس ها :انجمن غارنوردان و غارشناسان ايران